Grosthuizen

Het dorp heette vroeger Groot Oosthuizen. De plaatsnaam was een verduidelijking van dat het een grotere plaats was dan Klein-Oosthuizen, wat thans Oosthuizen wordt genoemd. Rond 1200 wordt de plaats gemeld als Asthuza Major, wat grof vertaald Oosthuizen Groot betekent. In 1388 komt de plaats als Groot-Oesthuzen voor. De plaatsnaam wordt in de loop van de eeuwen steeds verder samengetrokken. In de zestiende eeuw zien we varianten als Groosthuijsen en Grosthuijsen. Pas in de achttiende eeuw wordt het steeds vaker opgeschreven zoals we het nu doen: Grosthuizen.

Grosthuizen is een dorp in de gemeente Koggenland, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het dorp heeft 400 inwoners (2004).
Grosthuizen is van oorsprong een agrarisch (lint)dorp dat tussen Avenhorn en Scharwoude is gelegen, ten zuidwesten de stad Hoorn. Bij Avenhorn en Oudendijk wordt de verbinding tussen de drie dorpen Kathoek genoemd, een buurtschap die tegenwoordig wordt doorkruist door de provinciale weg N243. Het oostelijk deel valt formeel onder Grosthuizen. Bij de grens met de buurtschap en het eigenlijke dorp loopt de Slimdijk die naar het zuidelijk van Grosthuizen gelegen Oudendijk loopt. Langs het noordelijke deel van het dorp loopt het water Grosthuizergouw, deze loopt over de hele lengte van het dorp en sluit met vertakking aan op de trekvaart Alkmaar - Hoorn.

Het oorspronkelijke Grosthuizen ontstond in de polder Beschoot, aan het nu vrijwel verdwenen stroompje de Knie. De Oudendijk was onderdeel van Grosthuizen, tot deze dijk een zelfstandig bestuur kreeg in 1526. Grosthuizen was tot 13 april 1854 een zelfstandige gemeente. Vanaf dat jaar werd Grosthuizen samengevoegd. Eerst met de kleine gemeenten Scharwoude en Avenhorn die later fuseerden tot de nieuwe gemeente Avenhorn. In 1979 vond er wederom een samenvoeging plaats. De gemeenten Avenhorn, Oudendijk, Ursem en Berkhout werden toen samen de gemeente Wester-Koggenland. Vanaf 1 januari 2007 is Grosthuizen onderdeel geworden van de gemeente Koggenland, een fusiegemeente van Wester-Koggenland en Obdam.

Zie voor meer foto's van het westeinde van Grosthuizen ook: De Kathoek.

 

foto begin jaren '50; vanaf de klugt op de kathoek grosthuizen in. rechts het postkantoor, later de winkel van j. leeuw

De Grosthuizer kerk met links de diaconie-boerderij, bewoond door de familie C. Vis. Rechts het Gemeentehuis en het dubbele woonhuis van de Diaconie der Nederlands Hervormde Gemeente, bewoond door familie D. Drent en familie Aage Punter (de “rijst met krenten” huisjes).

foto begin jaren '20; rechts het cafe met winkeltje; links op de achtergrond de school met de onderwijzerswoning en in het midden de kerktoren

Grosthuizen 1962: Boerderij links van de familie K. Groen, thans Grosthuizen 60. De woning rechts van de familie P. Ruiter, op het weidje van K. Groen, nu Grosthuizen 58

Foto 1970: De boerderij van de familie Lau Smal is gesloopt in 2000; op die plaats links daarvan is een nieuwe stolp gebouwd (thans nr. 99).

Anno 1942: We kijken richting Kathoek: de tuinderswoning rechts van de familie K. Huisman, thans nr. 123, de boerderij links van de familie P. Kok, thans Grosthuizen 122 van de familie J. Jonker.

Foto 1970: Grasdrogerij, omstreeks 1975 opgeheven; de woningen links waren voor directeur G. van Diepen (rechts) en personeel. In de verte de toren van de Grosthuizer kerk.

Op 2.8.1914 is deze boerderij door noodweer (windhoos/blikseminslag) verwoest; herbouwd door Nic. Van Lange en in 1955 weer gesloopt; het laatst bewoond door de fam. C. Wever. Boerderij stond op het landje tegenover de Grasdrogerij

Foto begin jaren ‘20: De boerderij van de fam. Lau Smal met het rode hek; is gesloopt in 2000; op die plaats links daarvan is een nieuwe stolp gebouwd (thans nr. 99)

foto circa 1950; het huis rechts was een arbeiderswoning die in tweeen werd bewoond door grote gezinnen. het is rond 1955 gesloopt voor de bouw van 2 nieuwe woningen (thans nummer 92 en 93). Links het huis met puntdak van P. Kok, bewoond door politie-agent Warring. Daarvoor de arbeiderswoning van P. Otjes Kzn., bewoond door zijn landarbeider C. Droog en familie.

Foto 1955: in het midden een arbeiderswoning, in tweeën bewoond; op de plaats van de boerderij van de fam. Zuidland links, staat nu een woonhuis Grosthuizen 85. In het huis rechts was een bakkerij gevestigd.

Foto van voor de jaren ’50; In de jaren ‘50 huis bewoond door fam. M. Boots, in gebruik als tuinderswoning met kleine vee-stalling. Thans Grosthuizen 102.

foto circa 1928; in het witte kalkzandstenen huis was een bakkerij gevestigd; nu is het huisnummer 87

Foto 1950; Deze woning werd in tweeën bewoond. Links Jan Beemsterboer, rechts Willem Jonker (later Joop van der Gulik). Gesloopt omtrent 1956 ten behoeve van nieuwbouw 2 woningen: fam. Beemsterboer en fam. Van der Gulik. Thans huisnummers 92 en 93.

foto jaren '30; we kijken richting cafe de grost. de boerderij rechts is lang bewoond door de familie zuidland

Foto jaren ’20: In deze boerderij woonde de familie Zuidland. In het naast gelegen pand, was een slagerij gevestigd. Daar werden ook noodslachtingen gedaan. Nu Grosthuizen 85. Op de foto: links voor Dirk Zuidland, daarachter zijn vader Dirk Zuidland, daarnaast Volkert Zuidland en daarnaast Annie Groet (later Annie Beemster-Groet).

Foto jaren ’50; links (vroeger winkelpand), bewoond door de fam. C. Leek, rechts een “langgevel” boerderij, arbeiderswoning van P. Otjes Kzn. voor zijn landarbeider Douwe Boorsma en familie. Gesloopt ca. 1970, nu Grosthuizen 83A.

Foto jaren ’50; de ''langgevel''boerderij – arbeiderswoning van P. Otjes Kzn. voor zijn landarbeider Douwe Boorsma en familie vanuit het land gezien, met links aan de overkant de woning van de fam. H. Ooms Jzn., Wegenbouw.

foto tussen 1910 en 1915; feest (kermis?) bij het cafe in grosthuizen. de fanfare speelt

Foto circa 1930; Links de boerderij, waar Jan Smal staat met kruiwagen en bus melk met omgekeerde melkemmer, later woonhuis H. Ooms; rechts café De Grost met schreeuwende reclames en vervoer met man- en paardenkracht

Foto circa 1950: café De Grost vanuit de lucht; de toneelzaal is in 1928 aangebouwd. Op de voorgrond het terrein van Firma Aannemers- en Wegenbouwbedrijf J. Ooms en Zonen met woonhuis Henk Ooms; Rechtsboven de boerderij waar de familie Zuidland woonde. Op deze plaats is later een woonhuis met slagerij gebouwd door de fam. D. Zuidland

Foto 1960; spelende schoolkinderen op het schoolvoetbalveld; het pand links was vroeger een bakkerij, toen woning en agrarisch bedrijf, bewoond door de familie U. Bouwman. De schuur in het midden hoorde bij de naastgelegen smederij Jonker met boven een woning, links van de familie. U. Bouwman (niet op de foto), rechts café De Grost.

Foto circa 1923: café De Grost met poserende mensen uit de buurt; de kastelein mevrouw Bakker staat in de deuropening.

Foto jaren ’60; Tuinderswoning van Trijn en Dirk van der Broek ter hoogte van waar nu woonhuis Grosthuizen 39 staat. v. Op de achtergrond de Agatha Hoeve van de Gebr. Schouten, nu Grosthuizen 35

foto 1924; links de school uit 1873 die rond 1925 is gesloopt; in 1929 is de nieuwe school in gebruik genomen. Met op de achtergrond de Grosthuizer kerk.

Foto begin jaren ’60; rechts de vroegere smederij van C. Jonker; het pand links is tuindershuis van de familie Koopman, waarin vroeger een café en een schildersbedrijf gevestigd was

Foto begin jaren ’60: huis van de fam. Koopman; vroeger café “Het nieuwe Kanaal” gevestigd. In 1964 gesloopt en nieuwe woning op deze plaats van de fam. G. Dolfing.

foto 1982; dorpsgezicht richting de grost; links de huidige nummers 76 en 77

Foto 1930: De nieuwe Openbare Lagere School is gereed. Er is ook een nieuwe woning voor het schoolhoofd gebouwd en een speelweide/voetbalveld aangelegd.

foto 1923; poseren voor de fotograaf bij het schildersbedrijf en de smederij; links een hondekar met melkbussen

foto 1940; De Openbare Lagere School met woning voor de hoofdonderwijzer, speelweide met doelpalen en het slootje langs de weg

Foto 1962: genomen vanaf de kerktoren: links van het midden zien we Harm Kolk aan de lier draaien van de hooivijzel; vervolgens had de familie J. Bierman hier een agrarisch bedrijf en thans is deze boerderij niet meer agrarisch. Nu Grosthuizen 72.

foto 1930; de voormalige onderwijzerswoning werd door de gemeentesecretaris betrokken

pentekening van de kerk, zoals die er in 1662 zou hebben uitgezien

Foto 1960: Pastorie, gebouwd in 1865 en na 1957 in gebruik als kleuterschool (linkergedeelte), kerk (rechtervoorkamer), bibliotheek, jeugdclub (TTV Back-hand) en tijdelijke woning.

Foto 1923: Het Gemeentehuis in het midden met links gedeeltelijk zichtbaar de toren van de Grosthuizer kerk, de Diaconie-boerderij bewoond door de familie Vis en rechts van het Gemeentehuis de dubbele woning van de Diaconie der Ned. Hervormde Gemeente, bewoond door familie D. Drent en familie Aage Punter (de “rijst met krenten” huisjes). Zie ook de bakkerskar en paard en wagen met meelzakken.

foto jaren '50; prachtig zicht op de kerktoren en recht een boomgaard / schapenweitje

foto 1935; "de beukhorst", in 1871 gebouwd als rentenierswoning. thans grosthuizen 59

Foto 1962: links voor, bungalow van de familie T. Warner-Swart in aanbouw op schapenweidje van de Diaconie, nu Grosthuizen 63. Rechts huis van familie P. de Jong, nu Grosthuizen 62. Daarnaast met lindebomen, huis van familie H. de Reus en daarnaast de varkensschuur en schapenweidje van K. Groen, rechts de stolpboerderij van K. Groen. Foto genomen vanaf de kerktoren, richting Scharwoude. Kort daarna is de kerk gesloopt

Foto jaren ’50: Spoorwegwagon, als noodwoning van H. Alles op het schapenweidje van K. Groen. Nu Grosthuizen 59A.

Foto ongedateerd: dubbel woonhuis van P. Ooms Jzn. met timmerwerkplaats, zelf mede gebouwd in 1897 als zelfstandig metselaar, vader van de oprichter Jan Ooms Pzn. Thans Grosthuizen 55 en 56.

Foto 1928: links dubbele arbeiderswoning, nu Grosthuizen 51; rechts een tuinderswoning met tbc-huisje, laatste bewoond door de familie C. Knijn want gesloopt vanwege verbreding/asfaltering van de Dorpsstraat. Tegenwoordig Melktap Grosthuizen van de familie Schuijtemaker

Foto begin jaren ’70: links arbeiderswoning van familie D. Schuijtemaker, nu Grosthuizen 51 (“Grosthuisje”), daarnaast de tuinderswoning van de familie Bakker; rechts de stolpboerderij van de familie C. Jonker met aanbouw voor schoonmoeder G. Kok-Visser.

foto 1920; grosthuizen 52, westfriese stolpboerderij "mijn genoegen"; rijksmonument met prachtig landhek

foto 1930; kaasmakersgezin voor de kaasfabriek "welgelegen"; de fabriek is in 1946 gesloopt; nu woonhuizen nr 42-45

Foto rond 1960: 4 Gemeentewoningen, Grosthuizen 42 – 45, op de plaats van de vroegere kaasfabriek “Welgelegen”. Op de foto Piet de Jong met hond, die in het huis links, met schuur, woonde. In de Gemeentewoningen woonde links op de hoek politie-agent Westerveld en familie en 2e huis links gemeente-ambtenaar K. Olij en familie.

foto 1917; overhaal van de polder beschoot naar de polder westerkogge om de groenteveiling over het water te kunnen bereiken; was tussen grosthuizen 120 en 121 gelegen; op de achtergrond de alkmaarse jaagweg

Foto 1934 stolpboerderij van familie Schuitemaker-Schuijtemaker, later van de familie C. Jonker-Groen., in 1860 verbouwd tot zoals op deze foto. Thans Grosthuizen 28.

Foto rond 1900: De Edammer Jaagvaart tussen Scharwoude en Oudendijk, met links tegenwoordig Grosthuizen (toen ook Scharwoude) en rechts van de brug, Scharwoude. Op het dijkje werd druk getuind; de stolpboerderij van kinderloos echtpaar familie C. van Diepen, die verhuisd zijn naar Grosthuizen 9, is gesloopt voor de aanleg van de nieuwe weg Hoorn-Amsterdam (E10). Waar de brug is, is nu ongeveer de rotonde Grosthuizen-Scharwoude

Foto 1920: Voorheen genummerd “Scharwoude 99”, thans is dit Grosthuizen 11; van deze stolpboerderij is alleen het vierkant blijven staan, de rest is opnieuw opgetrokken

foto 1910; jan knol poseert hier voor de foto. thans is dit grosthuizen 10

Foto begin jaren ’60: Op de voorgrond de woning en machineschuur van de familie J. Bierman. Op deze plek is in 1966 de bungalow gebouwd van de familie H. Ooms Jzn. Thans Grosthuizen 2. Links de voormalige timmermanswerkplaats van Klaas de Wit en een glimp van het woonhuis.

foto 1958; de jaagvaart richting oudendijk is al vol zand gespoten; hier kwam de autoweg e10, nu is dit de n247. de boerderij links is voor de aanleg van de weg gesloopt.

foto 1916; hier zien we het gezin van gert de reus en neeltje hoek. het huisje was in 2en bewoond. inmiddels is het vervangen door grosthuizen 26

foto circa 1938; prachtige tuinderswoning, thans grosthuizen 29. onder andere heeft "juffrouw pels" hier gewoond

foto begin jaren '60; hier liep vroeger de grens tussen scharwoude en grosthuizen. het huis rechts is nu grosthuizen 14

foto jaren '20; de boerderij is nooit aan de moderne tijd aangepast, ook van binnen niet. in de zomer van 1985 is de boerderij verbrand; nu staat er een woonhuis, grosthuizen 21

foto 1954; mooie foto van deze prachtige boerderij; thans is dit grosthuizen 28

foto circa 1950; gebouwd in 1823 en verbrand in 1992. thans staat hier een karakterestiek woonhuis grosthuizen 71

foto 1925; dit woonhuis stond op de grens scharwoude - grosthuizen en was nummer G-1; thans is dit grosthuizen 14

foto tussen 1905 en 1907, thans is dit grosthuizen 25. Links zien we Jan Kuiper en rechts Ida Laan, het kleine jongetje is zoon Pieter.

foto uit de jaren '70; boerderij in zomertooi; thans is dit grosthuizen 41

foto jaren '50; het einde (of het begin ?) van grosthuizen met de kluft. op de plek van de houten huizen en het "witte kruis" gebouw is in 1973 een woning gebouwd, grosthuizen 133

foto circa 1950; Lou Koster voor zijn woning, gebouwd in 1918 als tuindersbedrijf. er achter was een druivenkas.

nogmaals het einde van grosthuizen met de kluft bij avenhorn.

foto uit het eerste kwart van de 20e eeuw; deze boerderij, gebouwd in 1823, is op 10 augustus 1992 tijdens een onweer verbrand. thans staat hier een woning, grosthuizen 71

foto 1900; gezelschap voor het cafe "het nieuwe kanaal". op de plek van dit cafe staat nu een woning, grosthuizen 76

foto circa 1975; hoek slimdijk - grosthuizen. de kassen van beuling staan er nog

foto 1957, genomen vanuit het huis grosthuizen 94. de 3 huizen aan de overkant zijn nu grosthuizen 96-97 en 100

foto circa 1970; rechts de veldwachterswoning met daarachter/daarnaast een ziekenbarak, een arrestantenlokaal en 4 armenhuisjes. de voorste woning is thans grosthuizen 107

foto circa 1970; links een langhuisboerderij, thans grosthuizen 110. de ziekenbarak daarnaast is nooit gebruikt

foto 2000; thans grosthuizen 72; de boerderij heeft een woonfunctie gekregen, de stallen zijn naar achteren verplaatst

foto 2000; nogmaals grosthuizen 107; het arrestantenlokaal is gesloopt en de woning is vergroot.

foto 1960; woning met boerderijgedeelte gebouwd in 1923; later is er een autospuiterij in gevestigd

foto midden jaren '70; thans is dit grosthuizen 40

foto uit 1955; dubbel woonhuis met werkplaats gebouwd in 1897 voor een timmerman en een metselaar; 100 jaar later, in 1997, is het geheel gerenoveerd. thans grosthuizen 55 en 56

het is hier 27 juli 1917; de overhaal in grosthuizen wordt feestelijk in gebruik genomen. Tussen Grosthuizen 120 en 121a

Grosthuizen ter hoogte van nr. 53

Foto 1950; dit in 1928 gebouwde pand (voorheen grosthuizen 8) is gesloopt bij de aanleg van de snelweg a7; op deze plek is nu een viaduct

foto 1926; de kaasfabriek "welgelegen" bestaat 25 jaar. nu staan er 4 woningen grosthuizen 42 tot 45

pentekening van de kerk uit 1662; de kerk stond op dezelfde plaats als thans de klokkestoel, maar was gedraaid.

prachtige foto uit de jaren '50 met de school, het schoolmeesterhuis en de kerk. ook de speelwei is er nog

foto uit 1928; tuinderswoning met erker en toegangshek. thans grosthuizen 9, pal naast het viaduct

Het orgel van de Grosthuizer kerk, tegenwoordig te vinden in Delft

De oude Grosthuizer kerk, gebouwd in de zeventiende eeuw

Een mooi gezicht op de Grosthuizen kerk omtrent 1930, met stukgevallen steunbeer links van de toren

Het interieur van de in 1962 gesloopte Grosthuizer kerk (omtrent 1890)

Aanzicht van de Grosthuizer kerk



Terug naar overzicht
Error loading MacroEngine script (file: ModuleNewsletter.cshtml)