Scharwoude

Scharwoude is een oude plaats. De plaats ontstond als bewoning bij een bos. Over de betekenis van de plaatsnaam zijn verschillende uitleggen, dit komt mede omdat de oorspronkelijke naam en/of vertaalde betekenis waarschijnlijk nooit is opgeschreven. Een goede aanwijzing daarvoor is dat van de naam in een eeuw tijd verschillende schrijfwijzen aanwezig zijn. In 1311 schreef men bijvoorbeeld het als Scaderwout, wat zou kunnen duiden op een schadelijk of gevaarlijk bos bij het water en 1396 als Scaerwoude, wat dan weer oeverbos zou betekenen. Andere mogelijke zijn bijvoorbeeld; plaats in de schaduw van het bos, Skaderwou(t)" en gemeenschappelijke weidegebied bij het bos, Skarwou(t).

Scharwoude kent een roerig verleden met de Zuiderzee. In 1375 raakte het dorp met kerk en al zelfs grotendeels onder water bij grote stormvloed. Deze vond plaats op de St. Marcelisdag, 30 oktober dat jaar. Het bleef niet bij die ene keer. Van de dijk tussen Hoorn en Scharwoude is bekend dat deze uiteindelijk een rechte dijk was geworden na die periode. Het herwonnen gebied werd echter weer veranderd door een aantal doorbraken in 16e eeuw. Ook verdween er toen, bij één van die dijkdoorbraken een deel van Scharwoude in de zee. Ook in 1675 was er een grote dijkdoorbraak nabij de plaats. De huidige vorm van het dorp en dijk dateert van 1854.

Scharwoude is een dorp in de gemeente Koggenland, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Van oorsprong is Scharwoude een vissersdorpje aan de Zuiderzee. Het was een lint met wat vissershuisjes aan de dijk. Het dorp heeft 490 inwoners (2004). Scharwoude ligt verwarrend genoeg op aanzienlijke afstand van de dorpen Noord- en Zuid-Scharwoude, en bestaat er dus niet uit.

Scharwoude ligt in het verlengde van Grosthuizen aan het Markermeer, bij de Hoornse Hop tegen de Westfriese Omringdijk aan. Het dorp is net ten zuiden gelegen van de stad Hoorn. Tussen het dorp en de stad is alleen de buurtschap en natuurgebied De Hulk gelegen. Scharwoude was tot 13 april 1854 een zelfstandige gemeente. In 1854 werden de gemeenten Scharwoude, Grosthuizen en Avenhorn samengevoegd. Deze drie gemeenten gingen verder onder de naam Avenhorn. In 1979 vond er wederom een samenvoeging plaats. De gemeenten Avenhorn, Oudendijk, Ursem en Berkhout werden samen de gemeente Wester-Koggenland. Vanaf 1 januari 2007 vormen Wester-Koggenland en Obdam de gemeente Koggenland.

Transformatorhuisje op de hoek Scharwoude / Zesstedenweg

foto 1960; toegang tot het restaurant de Karperput en de visput; op de achtergrond station "Avenhorn"

de burgemeesterswoning en de rentenierswoning zijn afgebroken t.b.v. de uitbreiding van Ooms

deze kerk, die stond op de plek van het huidige kerkhof, is in 1890 gesloopt. In 1892 is de huidige kerk gebouwd.

foto uit 1923 ter hoogte van Scharwoude 30; rechts weer de boerderij die in 1972 gesloopt is.

hoek Dorpsstraat / Zesstedenweg; voormalig "Stations koffiehuis"; gesloopt begin jaren '50

links de winkel van Klaassens (S 43), rechts de woning van de fam. Beuving

tuinderswoning; thans huisnummer 49

Scharwoude rond 1880; rechts het pand van Klaassens; de boerderij links is in 1972 gesloopt voor nieuwbouw door J. Bakker en A. Ooms

boerderij rechts is thans S 33; we kijken richting spoorlijn

in de woning rechts (S 42) woonde Dirk Waal, daarnaast de familie Bakker

foto 1926; links ingang Stationsweg, rechts de voormalige boerderij van Dijkshoorn

thans Scharwoude 33

Scharwoude omstreeks 1880; rechts de boerderij die in 1972 plaatsmaakte voor 2 nieuwe huizen.

huis rechts was van koude bakker Keuter, daarnaast het hulppostkantoor van Jan Schouten (thans S 26)

foto uit 1903; let op de handbediende spoorbomen

foto 1939; het 2e huis links is destijds gesloopt voor uitbreiding van het tuincentrum.

foto genomen richting spoorlijn ter hoogte van S 33; het huisje rechts was van de fam. J. de Graaf

foto omstreeks 1939; links de Stationsweg, vroeger ook wel Toegangsweg genoemd.

foto 1924; station scharwoude met links stationschef koopman met zijn vrouw en dochter; gesloten op 15 mei 1938

foto jaren vijftig; deze tuinderswoning aan de zesstedenweg is gesloopt voor de aanleg van de verkeersweg E10

foto jaren vijftig; spoorwegovergang met rechts de woning van de seinwachter

ingekleurde ansichtkaart uit 1890, met de houten, handbediende, overwegbomen.

foto uit de jaren vijftig; station avenhorn aan de stationlaan; in de volksmond: slot beerenstein aan de toegangsweg.

foto circa 1915; herberg "de hulk" vroeger behorende bij de gemeente berkhout. werd in 1782 al in stukken genoemd

het einde van de zesstedenweg, tegen het buurtschap de hulk aan. op de achtergrond de witte garage van transportbedrijf naber. in de wite boerderij links is nu een eetcafe gevestigd

foto jaren '30?? boerderij van dirk kamp, later frans meijsberg, aan de zesstedenweg richting oudendijk; thans nr. 21

bermhuisjes langs de zesstedenweg richting oudendijk; werden bewoond door 5 gezinnen; gesloopt in 1936.

foto 1959; spoorwachtershuis; tegen het hek zien we "ouderwetse" publicatieborden

1910; De huisjes links stonden met hun achterkant tegen de dijk en werden met de dijkverzwaring na 1916 gesloopt. Op de foto zien we onder anderen Piet Oensen. Tegenwoordig staat hier het laboratorium en kantoor van Ooms.

1919; Foto P. Jonker Egmond ad Hoef; Vanuit Scharwoude naar Grosthuizen gezien over de ijzeren brug over de Edammer Jaagvaart. Op de plaats van deze jaagvaart is nu de E10 aangelegd. De boerderij op de hoek, helemaal rechts, werd ervoor gesloopt. Daar woonde de familie Van Diepen.

1939; De tuin vol witte floxen en margrieten voor het huis van de familie Broer. Zij zetten het naast de oude boerderij, die wegens bouwvalligheid niet meer kon worden bewoond. De weg is al geasfalteerd.

In het rechter huis, het schoolhuis, woonde toen het gezin Klaas Koorn. Het schoolspeelterrein is er rechts van. Bij het toegangspoortje aan de houten electriciteitspaal bevindt zich een bordje, "School en dat er buitenschoolverband niet gespeeld mocht worden". Rechts in de hoek is het open voorerf van de Hervormde kerk.

1930; Het huis rechts was de woning van bakker Keuter. Hij was een "kouwe bakker", betrok zijn brood van bakker Klaas Smal op Het Hoog. Het pand ernaast in de klimop was hulppostkantoor annex kruidenierswinkeltje van Jan Schouten. Links zien we het prachtige oude huis van Simon Beunder en Dieuw Zuidland.

Blik op de spoorwegovergang

Spoorwegovergang met kerk op de achtergrond

Spoorwegovergang anno 1959

Laad- en losplaats voor de Avenhorner Veiling

omtrent 1920: laad- en losplaats voor de Avenhorner veiling

Gezicht op de kerk

Vanaf de dijk het dorp inkijkend

Huis tegenover de ingang van de nieuwbouw

Blik op kerk, met machines van Ooms. Tevens het schooltje

Een winterse dag, bekeken vanaf de dijk het dorp in

Anno 1959: fraaie toegang tot de landerijen. Later kwam hier de nieuwbouw

kijkje het dorp in omtrent 1950

De begrafenis van Taeke van der Meer, schoolmeester van Scharwoude. Hij overleed op 21 maart 1929

Enkele jaren na de watersnood van 1916 moest er gesloopt worden ten behoeve van de dijk

Woning op de hoek van de dijk en de dorpsstraat

Anno 1926, volk op straat

anno 1959. v.l.n.r.: Smederij, woonhuis en dijkmagazijn

Het was 1910; Piet Schoneveld in de wei na het melken

De eerste woningen aan de J.P Oomsstraat

Terug naar overzicht
Error loading MacroEngine script (file: ModuleNewsletter.cshtml)